ΑΛΛΑ ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ
Μέχρι πρόσφατα η Μεσογειακή φώκια Monachus monachus, η φώκια της Χαβάης Neomonachus schauinslandi και, η εξαφανισμένη πλέον, φώκια της Καραϊβικής Neomonachus tropicalis, ανήκαν στο γένος Monachus, μια ομάδα φωκών των οποίων η εξάπλωση εντοπίζεται σε υπο-τροπικές και εύκρατες περιοχές του πλανήτη. Ωστόσο, νεότερα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τη γενετική ταυτότητα και τη μορφολογία του είδους οδήγησαν στον διαχωρισμό αυτής της ταξινομικής ομάδας, με αποτέλεσμα η Μεσογειακή φώκια να είναι σήμερα ο μοναδικός εκπρόσωπος του γένους Monachus. Η Μεσογειακή φώκια περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη, ενώ το 1779 συντάχθηκε από τον Γάλλο φυσιοδίφη Jean Hermann η πρώτη επιστημονική περιγραφή του είδους. Ο Hermann βάφτισε το είδος Phoca monachus εξαιτίας της ομοιότητάς του με τους ρασοφόρους μοναχούς της εποχής, και όχι λόγω της μοναχικής του φύσης όπως συχνά αναφέρεται.
Η φώκια μοναχός της Χαβάης
Η φώκια μοναχός της Χαβάης Neonachus schauinslandi απαντάται σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Χαβάης στον Ειρηνικό ωκεανό και ο συνολικός πληθυσμός της δεν ξεπερνά τα 1.100 άτομα, κατατάσσοντάς την έτσι στα πιο απειλούμενα με εξαφάνιση είδη του πλανήτη. Οι ενήλικες φώκιες μοναχοί της Χαβάης έχουν γκρι – καφέ τρίχωμα, φτάνουν σε μήκος τα 2,5 μέτρα, ζυγίζουν 180 με 270 κιλά και ζουν έως και 30 χρόνια. Το είδος περνά μεγάλα διαστήματα (έως και 1 μήνα) στην ανοιχτή θάλασσα, ενώ τα ενήλικα άτομα μπορούν να καταδυθούν σε βάθος 300 μέτρων και να παραμείνουν κάτω από το νερό έως και 20 λεπτά. Τρώνε ψάρια, χταπόδια και αστακούς. Κάθε χρόνο, συνήθως τον Μάιο ή τον Ιούνιο, τα θηλυκά βγαίνουν σε αμμώδεις παραλίες και γεννούν 1 μικρό, το οποίο φροντίζουν για 6 εβδομάδες περίπου. Κατά την περίοδο αυτή δεν εγκαταλείπουν το μικρό τους ούτε για να φάνε.
Οι σημαντικότερες απειλές για τη φώκια μοναχό της Χαβάης είναι:
• Οι καρχαρίες, που είναι ο φυσικός τους εχθρός και επιτίθενται συχνά, κυρίως στα νεαρά φωκάκια
• Οι πνιγμοί νεαρών ζώων από εμπλοκή σε αλιευτικά εργαλεία
• Η μείωση της διαθέσιμης τροφής και ο ανταγωνισμός με άλλους ανώτατους θηρευτές
Η φώκια μοναχός της Καραϊβικής
Η φώκια μοναχός της Καραϊβικής έγινε γνωστή στους Ευρωπαίους πριν από 500 χρόνια περίπου, όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος την είδε για πρώτη φορά ανοιχτά της Κούβας και την ονόμασε «λύκο της θάλασσας». Ήταν μια σχετικά μεγάλη φώκια με καφέ τρίχωμα που στην κοιλιά γινόταν υποκίτρινο. Το αρσενικό έφτανε σε μήκος τα 2,4 μέτρα και ζύγιζε έως και 200 κιλά. Οι φώκιες της Καραϊβικής ζούσαν στη θάλασσα, ενώ έβρισκαν καταφύγιο για να γεννήσουν και να ξεκουραστούν σε βραχώδεις και αμμώδεις ακτές. Η τροφή τους περιλάμβανε αστακούς, χταπόδια και ψάρια.
Το είδος, από τη στιγμή της ανακάλυψής του αποτέλεσε αντικείμενο συστηματικής εκμετάλλευσης από τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα οι πληθυσμοί του να μειωθούν δραματικά τους τελευταίους αιώνες. Δυστυχώς, από το 2008 το είδος θεωρείται και επισήμως εξαφανισμένο, καθώς έχουν περάσει περισσότερα από 50 χρόνια από την τελευταία παρατήρηση φώκιας μοναχού της Καραϊβικής στη φύση.
